Οι μαθητές του ΣΔΕ ως αναγνώστες εφημερίδας. Μια έρευνα των μαθητών του 1ου ΣΔΕ Λάρισας

Το επίπεδο Β του 1^ου ΣΔΕ Λάρισας αποφάσισε να πραγματοποιήσει έρευνα με θέμα τις αναγνωστικές συνήθειες στην εφημερίδα. Για την διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο «Students’ Periodical Reading Inventory». Επρόκειτο για ερωτηματολόγιο με 14 ερωτήσεις του τύπου:

-          Do you like to read?

(Circle One) Yes No sometimes

-          Does your family subscribe to the newspaper?

(Circle one) Yes No κλπ.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο με δείγματα τους μαθητές των δύο τμημάτων. Κάθε τμήμα απάντησε στα ερωτηματολόγια στην αγγλική γλώσσα και στη συνέχεια προχώρησε από τη συλλογή στην ανάλυση των δεδομένων. Παρακάτω παρουσιάζονται τα αποτελέσματα ανά τμήμα (πρώτα του Β2 και έπειτα του B1) με σχόλια, επισημαίνονται οι σημαντικότερες διαφορές μεταξύ των δύο τμημάτων και εξάγονται κάποια βασικά συμπεράσματα. Να σημειωθεί ότι οι μαθητές με την έρευνα αυτή «μελέτησαν τους εαυτούς τους» και όπου γίνεται λόγος για κοινό αυτό είναι οι ίδιοι οι μαθητές.

Β2

Στην πρώτη ερώτηση εάν διαβάζουμε εφημερίδα η απάντηση «ναι» έλαβε 40% και ήρθε δεύτερη, ενώ πρώτη με 60% η απάντηση «μερικές φορές». Το αποτέλεσμα αυτό ίσως οφείλεται στην μη καλή σχέση των μαθητών του σχολείου με την ανάγνωση γενικά.

Στα είδη που επιλέγουν προς ανάγνωση οι ερωτηθέντες απάντησαν τα εξής: 40% λογοτεχνικά βιβλία, 30% εφημερίδες, 20% περιοδικά, ενώ μη λογοτεχνικά βιβλία το υπόλοιπο 10%. Το στοιχείο που προκύπτει είναι ότι σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες προτιμούν την ανάγνωση βιβλίου.

Στην ερώτηση που είχε θέμα την συνδρομή σε εφημερίδα όλο το τμήμα έδωσε αρνητική απάντηση. Θα λέγαμε ότι η απάντηση αυτή επίσης δείχνει το μειωμένο ενδιαφέρον των μαθητών για την ανάγνωση του τύπου.

Στην επόμενη ερώτηση που αφορά τα είδη εφημερίδας που διαβάζονται επιλέχθηκαν μόνο δυο: η καθημερινή με 90% και η εβδομαδιαία με 10%. Το αποτέλεσμα δηλώνει ότι δεν υπάρχει ανάγνωση εξειδικευμένης εφημερίδας, π.χ. οικονομικής ή θρησκευτικής, από τους μαθητές του Σ.Δ.Ε.

Στην ερώτηση για τη συχνότητα ανάγνωσης της εφημερίδας το 20% απάντησε «κάθε μέρα», το 60% «τακτικά» και ένα 20% «πού και πού». Τα ποσοστά αυτά ίσως οφείλονται  στην ύπαρξη και άλλων μέσων ενημέρωσης που προτιμώνται από τους μαθητές του ΣΔΕ.

Επίσης στο ερώτημα πόση ώρα το κοινό ξοδεύει διαβάζοντας εφημερίδα το 70% απάντησε ότι διαβάζει «15 λεπτά», ενώ το 30% «μισή ώρα». Τα ποσοστά αυτά δείχνουν ότι δεν υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον.

Στην ερώτηση για ποιο λόγο διαβάζουν εφημερίδα οι ερωτηθέντες απάντησαν 80% για πληροφόρηση και 20% για συμβουλές.

Στην ερώτηση για το τμήμα της εφημερίδας που διαβάζεται από το κοινό περισσότερο στην πρώτη θέση βρίσκονται οι αγγελίες, ίσως λόγω της ανεργίας και με το σκοπό της αναζήτησης εργασίας, επίσης το δελτίο καιρού, τα κοινωνικά και διεθνή νέα, κάτι που δείχνει το ενδιαφέρον του κοινού να μάθει τι συμβαίνει στον κόσμο, ενώ ακολουθούν στη δεύτερη θέση οι συμβουλές και το ωροσκόπιο. Στην τελευταία θέση είναι τα αθλητικά, γιατί μάλλον δεν υπάρχει και τόσο πολύ ενδιαφέρον για τον αθλητισμό.

Οι αναγνώστες που ρωτήθηκαν τι διαβάζουν σπάνια απάντησαν: πρώτον, τα γράμματα στον εκδότη, δεύτερον το ραδιοτηλεοπτικό πρόγραμμα, και τρίτον το χρηματιστήριο. Αυτό ίσως δείχνει απουσία ενδιαφέροντος όσον αφορά το χρηματιστήριο.

Στην ερώτηση ποιο κομμάτι της εφημερίδας απολαμβάνουν περισσότερο οι ερωτηθέντες απάντησαν «διεθνή θέματα και αγγελίες», πράγμα που σημαίνει ότι το κοινό ενδιαφέρεται για τις διεθνείς εξελίξεις και για την αναζήτηση εργασίας.

Στην ερώτηση αν το κοινό διαβάζει τις επικεφαλίδες θετική απάντηση έλαβε το 100%.

Ισομερώς κατανεμημένη απάντηση δόθηκε στην ερώτηση για τον τρόπο ενημέρωσης του κοινού, το οποίο γενικά επιλέγει τους παραδοσιακούς τρόπους ενημέρωσης. Το 30% επιλέγει την τηλεόραση, 30% το ραδιόφωνο, επίσης 30% εφημερίδες και μόνο  10% επιλέγει να ενημερώνεται από το internet. Αυτά τα ποσοστά δείχνουν μια ίσως όχι και τόσο καλή σχέση των μαθητών με την τεχνολογία.

Β1

Το ίδιο ερωτηματολόγιο χρησιμοποιήθηκε και στο τμήμα Β1. Από την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψαν τα εξής αποτελέσματα:

Η πρώτη ερώτηση του ερωτηματολογίου εξέταζε εάν στο κοινό αρέσει να διαβάζει εφημερίδες. Στην ερώτηση αυτή η θετική απάντηση έλαβε 36,7%, η αρνητική 9,3%, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό 54%έλαβε η απάντηση «μερικές φορές». Οι απαντήσεις δείχνουν ότι το κοινό ίσως δεν ενδιαφέρεται πολύ για διάβασμα εφημερίδας.

Η δεύτερη ερώτηση αναζητούσε να μάθει τι προτιμάει να διαβάζει το κοινό. Εδώ τα αποτελέσματα κυμαίνονται ως εξής: 18% λογοτεχνία, 9.3% μη λογοτεχνικά κείμενα, 18% κόμικς, 45% εφημερίδες και 18% σχολικά βιβλία. Απ’ τα αποτελέσματα αυτά συνάγουμε ότι η πλειονότητα του κοινού επιλέγει να διαβάζει εφημερίδες.

Στην ερώτηση εάν κάποιο μέλος της οικογένειας είναι συνδρομητής σε κάποια εφημερίδα, οι απαντήσεις έδειξαν πως μόνο το 9% των συμμετεχόντων είναι συνδρομητές, ενώ το υπόλοιπο 91% δεν είναι.

Προχωρώντας στην τέταρτη ερώτηση, η οποία είχε να κάνει με τα είδη των εφημερίδων που οι συμμετέχοντες διαβάζουν, παρατηρούμε πως το  54% διαβάζει καθημερινές, το 27% εβδομαδιαίες και μόνο το 18% διαβάζει διαφημιστικά.

Στην ερώτηση 5 που αφορούσε τη συχνότητα που διαβάζουμε εφημερίδα τα ποσοστά της ανάγνωσης της εφημερίδας ήταν σχετικά ικανοποιητικά: 54% η απάντηση «καθημερινά», που έχει μεγάλη διαφορά από την απάντηση «συχνότερα» (ποσοστό 27%) και οι απαντήσεις «πού και πού» και «σπάνια» (ποσοστό 9%). Τα ποσοστά αυτά ίσως να οφείλονται στην οικονομική κρίση που πλήττει και τους μαθητές του ΣΔΕ.

Στην επόμενη ερώτηση για το πόσο χρόνο διαθέτουμε για να διαβάσουμε εφημερίδα και εκεί τα ποσοστά είναι πολύ ενδιαφέροντα. Έχουμε πρώτη την απάντηση«15 λεπτά» με 36%, η οποία πιθανόν δείχνει ότι το κοινό διαβάζει μόνο τους τίτλους. Η δεύτερη απάντηση είναι «1 ώρα» με 27%, που θεωρούμε ότι είναι πολύ καλό αποτέλεσμα και το οποίο δείχνει ότι οι αναγνώστες αυτοί ενημερώνονται για όλα σχεδόν τα θέματα. Τρίτη είναι η απάντηση «45 λεπτά» με 18%, που δείχνει ότι οι μαθητές διαβάζουν μόνο τα θέματα που τους αφορούν. Τέταρτη έρχεται η απάντηση «30 λεπτά», η οποία δείχνει πιθανόν ότι το κοινό διαβάζει μόνο τις αγγελίες και μάλλον τα αθλητικά. Το ίδιο ποσοστό 9% έχει και η έλλειψη ανάγνωσης, που σημαίνει πλήρη αδιαφορία για τα γεγονότα και εδώ η σκέψη μας είναι ίσως ότι φταίει όλο αυτό το αβέβαιο πολιτικό σκηνικό που ζούμε.

Όσον αφορά τα κίνητρα τα οποία ωθούν στην ανάγνωση (ερώτηση 7) εδώ τα ποσοστά κυμαίνονται ως εξής: Πρώτη έχουμε την πληροφόρηση με ποσοστό 72%, στη συνέχεια τις συμβουλές (9%) και την κοινή γνώμη (9%).

Στην ερώτηση τι διαβάζουμε πιο συχνά δόθηκαν ενδιαφέρουσες απαντήσεις. Στις πρώτες θέσεις είναι οι αγγελίες, γεγονός που ίσως οφείλεται στην μεγάλη ανεργία, και τα διεθνή, λόγω της αβεβαιότητας της πολιτικής και οικονομικής διεθνούς κατάστασης. Επίσης στις πρώτες θέσεις είναι τα αθλητικά, που και αυτό μπορεί ίσως να το πάρουμε ως αποτέλεσμα της αύξησης του αθλητικού τζόγου τα τελευταία χρόνια στην πατρίδα μας. Στις δεύτερες θέσεις έρχονται τα κοινωνικά, το ωροσκόπιο και ο καιρός, που θεωρούμε ότι βρίσκονται πάντα στα ενδιαφέροντα των αναγνωστών. Στην τρίτη θέση είναι το χρηματιστήριο και οι διαφημίσεις.    

Στην ερώτηση που αφορούσε το τμήμα της εφημερίδας που το κοινό διαβάζει σπανιότερα δόθηκαν οι εξής απαντήσεις: πιο σπάνια, σε ποσοστό 9%, το κοινό διαβάζει ωροσκόπιο, ένα ποσοστό 31% διαβάζει στήλες με συμβουλές, ενώ μικρό ενδιαφέρον υπάρχει για το χρηματιστήριο, γεγονός που ίσως οφείλεται στην οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα μας.

Η επόμενη ερώτηση που αφορά ποια στήλη της εφημερίδας ευχαριστεί το κοινό περισσότερο η έρευνα έδειξε ότι μεγάλο ποσοστό διαβάζει αγγελίες. Αυτή η προτίμηση ίσως δείχνει ότι με τον τρόπο αυτό αναζητείται εργασία στα χρόνια της κρίσης και της ανεργίας.

Στο ερώτημα εάν το κοινό βρίσκει ενδιαφέροντες τους τίτλους των εφημερίδων η απάντηση που δόθηκε ήταν μόνο θετική.

Στην ερώτηση που ρωτούσε ποια είναι η βασική πηγή πληροφόρησης το κοινό απάντησε ότι προτιμά την τηλεόραση ως το πιο αξιόπιστο μέσο ενημέρωσης.       

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1)      Υπάρχει σχετικά περιορισμένο ενδιαφέρον για τον τύπο, όπως φάνηκε από τις ερωτήσεις 5 και 6.

2)      Το κοινό, δηλαδή οι μαθητές, φαίνεται να προτιμά να ενημερώνεται με παραδοσιακό τρόπο (TV, ράδιο και τύπος).

3)      Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως η κρίση που μαστίζει την Ελλάδα σήμερα είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας που κάνει τους αναγνώστες να αναζητούν εργασία μέσω του τύπου.

4)      Φαίνεται πως οι νέες τεχνολογίες δεν έχουν αντίκτυπο στους μαθητές του Σ.Δ.Ε. γιατί δεν επιλέγουν το ίντερνετ για ενημέρωση.

5)      Είναι πολύ πιθανόν το κοινό να περιορίζεται μόνο στην ανάγνωση των τίτλων, πρακτική η όποια έχει διαδοθεί στην TV και στο ραδιόφωνο.