Βιοκαύσιμα

Βιοκαύσιμα


Προς τη δεύτερη γενιά

Τα βιοκαύσιμα θεωρούνται συχνά πιθανές εναλλακτικές λύσεις στη βενζίνη και στο πετρέλαιο. Μπορούν να μειώσουν την εξάρτηση του τομέα των μεταφορών από τα ορυκτά καύσιμα και συνεπώς τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Όμως αυτά τα πλεονεκτήματα κρύβουν κάποιες φορές αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον. Τα βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς που παράγονται με βιώσιμο τρόπο μπορούν να αποφύγουν αυτές τις ανεπιθύμητες συνέπειες.





Τον Ιανουάριο του 2007 η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε στο στόχο να χρησιμοποιούνται κατά 10% βιοκαύσιμα στον τομέα των μεταφορών μέχρι το 2020. Ο στόχος αυτός εξαρτάται από την παραγωγή βιοκαυσίμων με βιώσιμο τρόπο και την εμπορική τους διαθεσιμότητα. Μόνο τότε θα μπορέσουν τα βιοκαύσιμα να παράσχουν τα μακροπρόθεσμα οφέλη που είναι απαραίτητα για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα και να συμβάλουν θετικά στις κλιματικές αλλαγές, στο περιβάλλον και στην κοινωνία γενικά.



Οι απόψεις που διατύπωσαν ομιλητές και συμμετέχοντες στη συνεδρία της Πράσινης Εβδομάδας με θέμα τα βιοκαύσιμα εξέφραζαν αυτή τη θέση. Πολλοί συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι η αύξηση της χρήσης περιβαλλοντικά φιλικών βιοκαυσίμων μπορεί να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες στην Ευρώπη.



«Η αύξηση της χρήσης περιβαλλοντικά φιλικών βιοκαυσίμων μπορεί να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες στην Ευρώπη.»

Ο τομέας των μεταφορών ευθύνεται για το ένα τρίτο περίπου των εκπομπών στην ΕΕ. Η χρήση βιοκαυσίμων –βιοαιθανόλης και βιοντίζελ– ως εναλλακτικής λύσης στα ορυκτά καύσιμα μπορεί να μειώσει τον αντίκτυπο του τομέα στις κλιματικές αλλαγές. Τα βιοκαύσιμα είναι ανανεώσιμα, παράγουν λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και μπορούν εύκολα να αναμειχθούν με τα ήδη υπάρχοντα καύσιμα σε μικρές ποσότητες.



Αντικρουόμενες απαιτήσεις

Ο Μάρτιν φον Λάμπε, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), είπε ωστόσο ότι για να αυξηθεί σημαντικά η παραγωγή πρώτης γενιάς βιοκαυσίμων πρέπει να αξιοποιηθούν μεγάλες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης που σήμερα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων. Η Ευρώπη, είπε, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει πάνω από το 50% της αρόσιμης γης της για να παραγάγει 10% της συνολικής της κατανάλωσης καυσίμων. Αντίθετα η Βραζιλία θα χρειαζόταν μόνο το 3% και οι ΗΠΑ το 30%.



Επίσης είναι πιθανό να επηρεαστούν οι τιμές των αγαθών. Σύμφωνα με μια έκθεση που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2007 από τον ΟΟΣΑ και τον Οργανισμό Επισιτισμού και Γεωργίας (FAO) η αυξημένη ζήτηση για βιοκαύσιμα είναι πιθανό να προκαλέσει μακροπρόθεσμα την αύξηση της τιμής πολλών γεωργικών προϊόντων, μεταξύ αυτών και των εκτρεφόμενων ζώων. Η μελέτη δείχνει ότι οι τιμές των σπόρων μπορεί να αυξηθούν μέχρι και κατά 20 με 50% την επόμενη δεκαετία, δυσκολεύοντας έτσι πολλούς ανθρώπους σε πολλές χώρες να αγοράσουν βασικά είδη διατροφής όπως σιτάρι και καλαμπόκι.



Προστασία της γης

Η αυξημένη ζήτηση των βιοκαυσίμων από εδώδιμα φυτά μπορεί επίσης να επηρεάσει τη γη, οδηγώντας σε εκτενέστερη αποδάσωση και στην απελευθέρωση του CO2 που είναι παγιδευμένο στα δάση, ακυρώνοντας έτσι τα πιθανά οφέλη. Ο Ράταν Λαλ, ειδικός επί του εδάφους από το κρατικό πανεπιστήμιο του Οχάιο στις ΗΠΑ, είπε ότι η επικέντρωση σε μία καλλιέργεια μπορεί να κάνει το έδαφος πολύ φτωχότερο. Σε συνδυασμό με σημαντική πίεση στα αποθέματα νερού, αυτό θα μπορούσε να αυξήσει την απερήμωση και να επιφέρει σημαντικό πλήγμα στη βιοποικιλότητα.



Ο δρ Τζουλιάνο Γκράσι του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιομηχανιών Βιομάζας πρόσφερε μια πιθανή λύση. Εξήγησε πώς μια καλλιέργεια όπως το σακχαρούχο σόργο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή βιοαιθανόλης με τρόπο που δεν πλήττει τη βιοποικιλότητα και χρησιμοποιεί λίγες χημικές ουσίες και λίγο νερό. Αυτή και άλλες καλλιέργειες μη εδώδιμων φυτών αποτελούν επιλογές για βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς που έχουν ελάχιστες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην κοινωνία.



Η τεχνολογία αυτή βρίσκεται στα πρώτα της στάδια. Οι επιστήμονες εργάζονται σκληρά για να αναπτύξουν την επόμενη γενιά βιοκαυσίμων φιλικών προς το κλίμα και το περιβάλλον.

Βιοκαύσιμα πρώτης ή δεύτερης γενιάς;


Ο γενικός όρος «βιοκαύσιμα» χρησιμοποιείται για να περιγράψει καύσιμα που προέρχονται από οργανική ύλη. Τα πρώτα βιοκαύσιμα προέρχονταν από καλλιέργειες εδώδιμων φυτών, όπως καλαμπόκι, κραμβέλαιο, δημητριακά, ζαχαρότευτλα και σπόρους ηλίανθου. Οι νέες μέθοδοι που αναπτύσσονται –η δεύτερη γενιά– εστιάζουν στη χρήση ολόκληρων φυτών και άλλων φυτικών προϊόντων, όπως φλοιό δέντρου, χορτάρι και γεωργικά απόβλητα.